Cilt: 2 Sayı: 2, 29.12.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Sistematik Derleme/Meta Analiz

Derlemeler

Düzeltme

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, sağlık ve yaşam bilimleri alanlarıyla doğrudan ilgili olan bilgilerin gelişimini ve değişimini teşvik etmeyi amaçlayan, hakemli, açık erişimli, bilimsel bir dergidir.

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisinin temel amacı, araştırmacılar için mesleki bilgilerin paylaşıldığı ve değerlendirildiği entelektüel bir platform sağlamaktır. Ayrıca, sağlık ve yaşam bilimleri alanında multidisipliner çalışmaları teşvik etmeyi ve bu alanda öncü bir dergi olmayı hedeflemektedir.

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi;

Tıp

Veterinerlik

Hemşirelik
Ebelik
Beslenme ve Diyetetik
Çocuk Gelişimi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Ergoterapi,
İş Sağlığı ve Güvenliği
Sağlık Yönetimi ve Eğitimi
Sporcu sağlığı
gibi sağlığı ve yaşamı ilgilendiren her alandan yapılan nitel ve nicel orijinal araştırmaları, derleme ve bilimsel çeviri yazılarını yayınlamaktadır. Tıp/sağlık profesyonelleri, akademisyenler, klinisyen araştırmacılar, öğrenciler, ilgili mesleki kurum ve kuruluşlar derginin hedef kitlesini oluşturmaktadır.

YAZI HAZIRLAMA

Yazılar ICMJE (Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing ve Publication of Scholarly Work in Medical Journals) (Aralık 2015'te güncellenmiştir-http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf) standartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır.
Yazarların;
• Randomize araştırma çalışmaları için CONSORT (Consolidated Standards of Reporting Trials)
• Gözlemsel orijinal araştırma çalışmaları için STROBE (Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology), STARD (the Standards for Reporting Diagnostic Accuracy), PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses)
• Non-randomize davranışsal ve halk sağlığı değerlendirmeleri için TREND (Transparent Reporting of Evaluations with Non-randomised Designs) rehberlerini esas almaları gerekmektedir.
Yazılar yalnızca derginin çevrim-içi makale gönderme ve değerlendirme sistemi olan https://dergipark.org.tr/tr/pub/maunsbd üzerinden gönderilebilir. Başka herhangi bir mecradan gönderilen yazılar değerlendirmeye alınmayacaktır.
Yazılar ilk olarak, editör kadrosunun makalenin derginin yönergelerine uygun olarak hazırlanıp sunulduğundan emin olacağı bir teknik değerlendirme sürecine girecektir. Dergi yönergelerine uymayan yazılar, teknik düzeltme istekleriyle birlikte ilgili yazara iade edilecektir.
Kullanılan dilin kalitesi ve anlaşılırlığı çok önemlidir. Yayına hazır kalitede bir metin gönderilmesi gerekmektedir. Yayın dili dergi standartlarına uygun değilse makalenin düzenlenmesi istenebilir. Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Türkçe ve ABD İngilizcesi kullanmaktadır.
Yazı Türleri

Orijinal Makale
Orijinal araştırmaya dayalı yeni bilgiler sağlayan yazı türüdür. Makalenin ana metni Giriş, Gereç ve Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç alt başlıkları ile yapılandırılmalıdır. Ana metin (özet, materyal-metod bölümü, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları hariç) 5.000 kelime ile sınırlıdır. En fazla 250 kelimelik yapılandırılmamış bir özet içermelidir. Kaynak sınırı 50, tablo sınırı 5, şekil sınırı 6’dır.


Derleme makaleleri
Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi'nde yayımlanmak üzere iki tür derleme kabul edilir: geleneksel derlemeler ve sistematik derlemeler. Belirli bir alan hakkında kapsamlı bilgiye sahip ve bilimsel geçmişi geniş çapta kabul görmüş yazarlar tarafından hazırlanan geleneksel derlemeler memnuniyetle karşılanır.


Geleneksel derlemeler: Bu derlemeler, belirli bir alan hakkında kapsamlı bilgiye sahip ve bilimsel geçmişi geniş çapta kabul görmüş yazarlar tarafından hazırlanır. Hatta bu yazarlar dergi tarafından davet edilebilir. Derleme, sağlık bilimleri alanında bir konunun mevcut bilgi seviyesini tanımlamalı, tartışmalı ve değerlendirmeli ve gelecekteki çalışmalara rehberlik etmelidir. Ana metin Giriş, Alt başlıklar, Sonuç bölümlerini içermelidir. En fazla 250 kelimelik yapılandırılmamış bir özet içermelidir. Ana metin 5.000 kelime ile sınırlıdır. Kaynak sınırı 50, tablo sınırı 5, şekil sınırı 6’dır.


Sistematik derlemeler: Belli bir konuda hazırlanmış araştırma sorusuna yanıt bulmak için, belirlenmiş kriterlere uygun olarak o alanda yayımlanmış orijinal çalışmaların sistemli ve yan tutmadan taranması, bulunan çalışmaların geçerliğinin değerlendirilmesi ve sentezlenerek birleştirilmesidir. Meta-analiz, opsiyoneldir. Sistematik derlemeler orijinal makaleler olarak değerlendirilecektir. Sistematik incelemelere ilişkin beklentilerin ayrıntıları, http://training.cochrane.org/handbook adresinde bulunan Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions'da bulunabilir. En fazla 300 kelimelik yapılandırılmamış bir özet içermelidir. Ana metin Giriş, Gereç ve Yöntemler (veri kaynakları, çalışma uygunluk kriterleri, katılımcılar, müdahaleler vb. ve istatistiksel analiz), Bulgular, Tartışma, Sonuç bölümlerini içermelidir. Ana metin 5.000 kelime ile sınırlıdır. Kaynakların sayısı, incelenen konunun kapsamına bağlı olacaktır, ancak 60'ı geçmemelidir. Tablo sınırı 5, şekil sınırı 6’dır.


Editöre mektup
Önemli gözlemlerin, gözden kaçan yönlerin veya önceden yayımlanmış bir makalede eksik olan ayrıntıların tartışıldığı yazılardır. Dergi kapsamındaki konularda, özellikle eğitici vakalarla ilgili kayda değer makaleler de “Editöre Mektup” şeklinde sunulabilir. Özet, tablo, şekil veya diğer medyaları içermemelidir. Yorum konusu olan makale, uygun şekilde alıntılandırılmalıdır. Metin yapılandırılmamış olmalı ve 1.500 kelime ile sınırlandırılmalıdır. 10'dan fazla referans kabul edilmeyecektir.


Yazar Bilgileri ve Başlık sayfası
Gönderimlerde ayrı bir “yazar bilgileri ve başlık sayfası” olarak sunulmalı ve bu sayfa şunları içermelidir:
 Makalenin tam başlığı ve 50 karakterden uzun olmayan kısa başlık
 İsim(ler), kurumlar, yazar(lar)ın ORCID ID numaraları ve yazar(lar)ın en yüksek akademik dereceleri
 Destekleyen fonlar veya diğer bilgiler (şablonda belirtilmiştir)
 Sorumlu yazarın isim, adres, telefon ve email adres bilgileri
 Yazının hazırlanmasında emeği geçen ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan kişilerin belirtilmesi
 Sözlü veya poster olarak sunulan makalelerde etkinliğin adı, tarihi ve yeri

Özet
Editöre mektup türü hariç tüm gönderilerde Türkçe ve İngilizce özet gereklidir. Makaleler, en fazla 250 kelimeden oluşan yapılandırılmamış bir özet içermelidir.
Anahtar kelimeler: Özetin sonunda konu indekslemesi için her gönderiye en az üç ve en fazla altı anahtar sözcük (Türkçe ve İngilizce) eklenmelidir. Anahtar kelimeler kısaltılmadan tam olarak listelenmelidir. Anahtar kelimelerin National Library of Medicine, Medical Subject Headings veritabanından (https://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html) seçilmesi tavsiye edilir.

Giriş
Sorunun doğasına ve önemine vurgu yapan bir bağlam veya arka plan oluşturun. Çalışma veya gözlemin spesifik amacını, araştırma amacını veya test edilen hipotezi belirtin. Yalnızca doğrudan ilgili olan referansları belirtin. Rapor edilen çalışmalardan elde edilen verileri veya sonuçları dahil etmeyin.

Materyal-Metod
Anket çalışmaları için tüm bilimsel araştırmalarda geçerli olan kurallar geçerlidir ve aşağıdakilere uyulmalıdır:
Anket çalışmaları için:
 Çalışma yeri ve dizaynı (Araştırmanın zamanı/zaman aralığı belirtilmelidir.)
 Araştırma türü
 Popülasyon (Çalışmanın popülasyonu ve örneklem seçilirse örneklem açıkça ifade edilmelidir. Örneklem seçilirse örneklem büyüklüğünün nasıl hesaplandığı ve hangi örneklem seçim yönteminin/yöntemlerinin kullanıldığı belirtilmelidir. Çalışma, bilimsel geçerlilik için gerekli olan katılımcı sayısının verilerine dayanmalıdır.)
 Anket (Anketin bölümleri ve kaç sorudan oluştuğu açıklanmalıdır.)
 Veri toplama (Araştırmanın veri toplama yöntemi yazılmalı ve verilerin nasıl toplandığı açıklanmalıdır. Veri toplanırken, çalışmaya katılmak için katılımcılardan izin alınmalıdır.)
 İstatistiksel analiz (Hangi analizler için hangi istatistiksel yöntemlerin kullanıldığı açıkça yazılmalıdır.)
 Etik kurul izni (Etik komitesinin adı, onay tarihi, düzenleme numarası) Ayrıca idari izin gerektiren işler için ilgili makamlardan idari izin alınması gerekmektedir.

Klinik ve laboratuvar çalışmaları için:
 Çalışma yeri ve dizaynı
 Etik kurul izni (Etik komitesinin adı, onay tarihi, düzenleme numarası)
 Hastalar ve veri toplama
 Teşhis kriterleri
 Tanımlar (Hastalıklar, girişimler veya veri toplama için gerekliyse)
 Dahil edilme kriterleri
 Dışlanma kriterleri
 Klinik, cerrahi ve laboratuvar incelemeleri
 İstatistiksel analiz

İstatistiksel Analiz
Yapılan istatistiksel analizlerin ayrıntılı bir açıklaması, materyal-metod bölümünde ayrı bir alt başlık ile sağlanmalıdır. Yapılan istatistiksel analizlerin açıklaması, Materyal-Metod bölümünde yer almalıdır. Bu bölüm aşağıdakileri detaylandırmalıdır:
 Veri toplama: Verilerin nasıl toplandığına ilişkin bilgiler. Örnekleme stratejisi, güç ve örneklem büyüklüğü hesaplamasının ayrıntıları, dahil etme/dışlama kriterleri belirtilmelidir.
 Veri işleme: Aykırı değerlerin belirlenmesi, normalleştirme, veri dönüşümü vb. veri analizinden önce ham verilerin nasıl işlendiğine ilişkin bilgiler.
 Verileri özetleme: Analizin sonuçları olarak veri değerlerine ilişkin bilgiler (örneğin, değerler Ortalama±SS veya Medyan [1. 3. çeyrek] olarak ifade edilir). Seçilmiş özet istatistiklere kısaca değinmek de faydalı olabilir.
 Varsayımlar: İstatistiksel varsayımların nasıl test edildiğine ilişkin bilgiler (örneğin, histogram ve Q-Q grafikleri incelendi, veri normalliğini değerlendirmek için Shapiro-Wilk testi kullanıldı, varyans homojenliğini test etmek için Levene testi kullanıldı, vb.).
 Hipotez testleri ve modelleme: Kullanılan istatistiksel yöntemler ve amaç hakkında bilgi (örn. Diyabetli ve diyabetsiz hastaların C-peptit düzeylerini karşılaştırmak için iki taraflı bağımsız bir örnek t testi uygulandı, çoklu değişkenleri ayarlamak için doğrusal bir regresyon modeli uygulandı, vb.).
 Yazılım: Veri analizinde kullanılan herhangi bir istatistiksel yazılım hakkındaki bilgiler (örneğin, analizler SPSS versiyon 15.0 (Chicago, IL) veya IBM SPSS versiyon 20.0 kullanılarak yapılmıştır vb.).
İstatistiksel modelleme (örneğin, regresyon analizi, sınıflandırma, kümeleme, doğrusal modeller, vb.) önemli çaba gerektirir ve kullanılan adımlar ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Tek değişkenli analiz sonuçları nelerdi? Çok değişkenli analize dahil edilen değişkenleri seçmek için hangi kriterler kullanıldı? Nihai model verilere nasıl uyuyordu? Seçilen modelin uyum iyiliği neydi? Son olarak, inşa edilen modelin geçerliliğini belirlemek için model validitesi açıklanmalıdır.

Tablolar
Tablolar ana metne gömülü olarak yüklenmelidir. Ana metinde geçtikleri sıraya göre numaralandırılmalıdır. Tabloların üzerine açıklayıcı bir başlık yerleştirilmelidir. Tablolarda kullanılan kısaltmalar, ana metin içerisinde tanımlanmış olsalar bile, tablonun altında dipnotlarla tanımlanmalıdır. Kelime işlem yazılımının “tablo ekle” komutu kullanılarak tablolar oluşturulmalı ve kolay okunabilecek şekilde tasarlanmalıdır. Tablolarda sunulan veriler, ana metinde sunulan verilerin tekrarı olmamalı, ana metni desteklemelidir.

Şekiller
Şekiller, grafikler ve fotoğraflar ana metne gömülü olarak yüklenmelidir. Grafikler ve fotoğraflar makale gönderim sistemi aracılığıyla ayrıca JPEG formatında ayrı dosyalar olarak da sunulmalıdır. Şekil alt birimleri olduğunda, alt birimler tek bir görüntü oluşturmak için birleştirilmemelidir. Her alt birim, başvuru sistemi aracılığıyla ayrı ayrı sunulmalıdır. Şekil alt birimlerini belirtmek için resimler etiketlenmemelidir (a, b, c, vb.). Şekil göstergesini desteklemek için görüntülerde kalın ve ince oklar, ok uçları, yıldızlar, yıldız işaretleri ve benzeri işaretler kullanılabilir. Gönderinin geri kalanı gibi, şekiller de bir kişiyi veya kurumu tanımlayabilecek herhangi bir bilgi içermeyecek şekilde kör edilmelidir. Gönderilen her bir şeklin minimum çözünürlüğü 300 DPI olmalıdır. Değerlendirme sürecindeki gecikmeleri önlemek için, gönderilen tüm şekillerin çözünürlüğü net ve boyutu büyük olmalıdır (minimum boyutlar: 100x100 mm).

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Konular
 Makalede kullanılan tüm akronimler ve kısaltmalar, hem özette hem de ana metinde ilk kullanımda tanımlanmalıdır. Kısaltma, tanımı takiben parantez içinde verilmelidir. Birimler, Uluslararası Birimler Sistemine (SI, International System of Units) uygun olarak hazırlanmalıdır. Ana metinde bir ilaç, cihaz, donanım veya yazılım programı veya başka bir üründen bahsedildiğinde, ürünün adı, ürünün üreticisi / telif hakkı sahibi (yalnızca satıcı değil), şehir ve ülke şirket (bölge dahil), şu biçimde parantez içinde verilmelidir: “Discovery St PET/BT tarayıcı (General Electric Co., Boston, MA, ABD)”
 Tüm kaynakça, tablo ve şekillere ana metin içerisinde atıfta bulunulmalı, ana metinde geçtikleri sıraya göre numaralandırılma yapılmalıdır.
 Orijinal makalelerin sınırlamaları, sakıncaları ve eksiklikleri sonuç paragrafından önce, Tartışma bölümünde belirtilmelidir.
 Şekiller ve tablolar hariç olmak üzere, bir ölçü birimi olarak kullanılmadıkça birden üçe kadar sayılar sözcüklerle yazılmalıdır.
 İngilizce gramer kurallarının aksine Türkçe'de ondalık olarak virgül (,), ondalık ayırıcının solundaki her üçüncü basamakta nokta (.) işareti kullanılır.

Kaynaklar
Kaynaklar yazıda geçiş sırasına göre ayrı (yeni) sayfada başlamalıdır. Kaynaklar yazımında APA 7 yazım stili kullanılmalıdır (https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references/examples/). Aynı zamanda aşağıda örnekler sunulmuştur.
Editör ekibi, yazarlardan makalelerinde yakın zamanda yayımlanan ilgili makalelere (tercihen son 10 yıl içinde) atıfta bulunmalarını isteyebilir.
Baskı öncesi bir yayına atıfta bulunuluyorsa dijital obje tanımlayıcı (DOI) numarası sağlanmalıdır.
Kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur.
Kaynaklar ayrı (yeni) sayfada başlamalıdır. Kaynaklar yazımında APA 7 yazım stili kullanılmalıdır (https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references/examples/).
Times New Roman yazı tipinde, 9 punto ve iki yana hizalı, 1.0 satır aralığında, önce ve sonra paragraf değerleri 0 olacak şekilde, girintiye yer vermeden yazılmalıdır.
Kaynaklar arasında paragraf sonra değeri 6 olacak şekilde boşluk verilmelidir.
Metin içinde belirtilen tüm kaynaklar “Kaynaklar” listesi içinde yer almalıdır.
Metin içinde kaynaklara atıfta bulunurken yazarların soyadları ve yayın tarihi kullanılır. Örnekler aşağıda belirtilmiştir.
Cümle sonunda birden fazla esere atıfta bulunuluyor ise kaynaklar yayın tarihine göre sıralanmalıdır ve aynı yıla ait yayınlarda alfabetik sıra ile verilmelidir.
Cümle sonunda tek kaynak gösterim;
…….…. (Freeberg, 2019).
……...... (Grady ve ark., 2019).
…….. (Jerrentrup ve ark., 2018).
…… (National Institute of Mental Health, 2018).
Cümle sonunda birden fazla kaynak gösterim;
………………………….. (Hare & O’Neill, 2000; Jerrentrup ve ark., 2018; Freeberg, 2019; Grady ve ark., 2019).
Cümle içinde kaynak gösterim; Freeberg (2019) ……..…, Grady ve ark. (2019) ……….…, Jerrentrup ve ark. (2018) ………….. Hare and O’Neill (2000) ……….…, National Institute of Mental Health (2018) …..…..
Kitaptan alıntı
Jackson, L. M. (2019). The psychology of prejudice: From attitudes to social action (2nd ed.). American Psychological Association.
Sapolsky, R. M. (2017). Behave: The biology of humans at our best and worst. Penguin Books.
Svendsen, S., & Løber, L. (2020). The big picture/Academic writing: The one-hour guide (3rd digital ed.). Hans Reitzel Forlag.
Kitap Bölümünden alıntı
Aron, L., Botella, M., & Lubart, T. (2019). Culinary arts: Talent and their development. In R. F. Subotnik, P. Olszewski-Kubilius, & F. C. Worrell (Eds.), The psychology of high performance: Developing human potential into domain-specific talent (pp. 345-359). American Psychological Association.
Dillard, J. P. (2020). Currents in the study of persuasion. In M. B. Oliver, A. A. Raney, & J. Bryant (Eds.), Media effects: Advances in theory and research (4th ed., pp. 115–129). Routledge.
Thestrup, K. (2010). To transform, to communicate, to play. The experimenting community in action. In E. Hygum & P. M. Pedersen (Eds.), Early childhood education: Values and practices in Denmark. Hans Reitzels Forlag.
Makaleden alıntı
Freeberg, T. M. (2019). From simple rules of individual proximity, complex and coordinated collective movement. Journal of Comparative Psychology, 133(2), 141–142.
Grady, J. S., Her, M., Moreno, G., Perez, C., & Yelinek, J. (2019). Emotions in storybooks: A comparison of storybooks that represent ethnic and racial groups in the United States. Psychology of Popular Media Culture, 8(3), 207–217.
Jerrentrup, A., Mueller, T., Glowalla, U., Herder, M., Henrichs, N., Neubauer, A., & Schaefer, J. R. (2018). Teaching medicine with the help of “Dr. House.” PLoS ONE, 13(3), Article e0193972.
İnternet kaynakları
National Institute of Mental Health. (2018, July). Anxiety disorders. U.S. Department of Health and Human Services, National Institutes of Health. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders/index.shtml
Bologna, C. (2019, October 31)*. Why some people with anxiety love watching horror movies. HuffPost. https://www.huffpost.com/entry/anxiety-love-watching-horror-movies_l_5d277587e4b02a5a5d57b59e
Roberts, N. (2020, June 10). Trayvon Martin’s mother, Sybrina Fulton, qualifies to run for elected office. BET News. https://www.bet.com/news/national/2020/06/10/trayvon-martin-mother-sybrina-fulton-qualifies-for-office-florid.html
Toner, K. (2020, September 24). When Covid-19 hit, he turned his newspaper route into a lifeline for senior citizens. CNN. https://www.cnn.com/2020/06/04/us/coronavirus-newspaper-deliveryman-groceries-senior-citizens-cnnheroes-trnd/index.html
*Kaynağın alıntı yapıldığı tarih yerine internet sitesinde yayınlandığı tarih yazılmalıdır.

Tezden alıntı
Miranda, C. (2019). Exploring the lived experiences of foster youth who obtained graduate level degrees: Self-efficacy, resilience, and the impact on identity development. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pepperdine University, California.
Alptekin, İ. M. (2017). Fenilketonüri Hastalarının Beslenme Alışkanlıklarının ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

Revizyonlar
Yazar, makalenin gözden geçirilmiş bir versiyonunu gönderirken hakemler tarafından ortaya atılan her soruyu yanıtlayan ve değişikliklerin nerede bulunabileceğini (her bir gözden geçirenin yorumu, ardından yazarın cevabı ve değişikliklerin olduğu satır numarası) belirten ana belgenin açıklamalı bir kopyasını da yüklemelidir. Gözden geçirilmiş yazılar, karar mektubu tarihinden itibaren belirtilen gün içinde teslim edilmelidir. Makalenin revize edilmiş hali verilen süre içerisinde teslim edilmediği takdirde revizyon seçeneği geri çekilebilir. Gönderen yazar(lar) ek süre gerektiğine inanıyorlarsa bu uzatmayı talep edebilirler. Kabul edilen yazılar, dilbilgisi, noktalama işaretleri, biçim ve anlaşılırlık için editlenir.

Yayın Süreci
Yayımlanma aşamaları şu şekildedir;
Düzeltilmemiş yazı: Son, kabul edilmiş ancak düzenlenmemiş ve düzeltilmemiş yazı PDF'si
Baskı öncesi yazı: Editleme ve dizginin gözden geçirilmeden sonra, yazının son düzeltilmiş versiyonu.
Son yayın: Düzeltilmiş son sürüm derginin bir sayısında yer alacak ve derginin web sitesine eklenecektir. Derginin web sitesine eklenme aşamasında makaleye bir DOI atanacaktır. Yayın sürecini hızlandırmak için yazarlardan son okuma sürecinde olabildiğince hızlı bir şekilde düzeltmeleri tamamlamalarını istemekteyiz.
Gönderim Kontrol Listesi
Yazınızı hazırlamak için lütfen bu listeyi ve aşağıdaki açıklamaları kullanın, zamanında gözden geçirmeyi tamamlamak için göndermeden önce son bir kontrol yapın.

Metnin biçimlendirilmesi
Metin 12 punto Times New Roman yazı tipinde yazılmalıdır. Ana başlıklar 14 punto ve kalın (bold) yazı karakteri ile yazılmalıdır. Alt başlıklar ise 12 punto ve kalın (bold) yazı karakteriyle yazılmalıdır. Metin her iki yana yaslı olmalıdır. Her cümlenin sonunda tek bir boşluk bırakılmalıdır. Metinde vurgu yapmak için kalın yazı karakteri kullanılmamalıdır. Paragrafları ayırmak için tek bir hard return kullanın. Bir paragrafa başlamak için tab veya girinti kullanılmamalıdır. Tireleme, üstbilgi veya altbilgi seçenekleri kullanılmamalıdır. Sayfa numaralandırmasını kullanılmalıdır. ABD İngilizcesi kullanılmalıdır.
Aşağıdaki öğelerin mevcut olduğundan emin olun
Yazarlar ve Başlık sayfası:
• Yazı tipi
• Başlık
• Kısa başlık
• Tüm yazar isimleri ve kurumları
• Sorumlu yazar olarak belirlenen yazarın iletişim bilgileri (Tam posta adresi, telefon numarası ve e-posta adresi)
• Sözlü veya poster olarak sunulan makaleler etkinliğin adını, tarihini ve yerini içermelidir.
• Çalışma için mali veya diğer destekler
Ana metin:
• Başlık
• Özet
• Anahtar kelimeler
• Gerekli alt başlıkları olan metin
• Kaynaklar (dergi kurallarına göre yazıldığından emin olunmalıdır.)
Şekiller ve tablolar:
• Metin alıntısına göre numaralandırılmalıdır.
• Etiketler, başlıklar ve kısaltmalar açıklayıcı olmalıdır.
• Metinde tüm şekil ve tablo gösterimlerinin uygun şekilde eşleştiğini kontrol edin.
Aşağıdaki formların uygun şekilde doldurulduğundan ve gönderildiğinden emin olun:
1. Yayın Hakkı Devir Formu
2. Benzerlik raporu

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisinde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır.

Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.

Etik görev ve sorumluluklar Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından hazırlanan rehber ve politikalar ışığında yazılmıştır.

Editörlerin Sorumlulukları

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi editörü açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan “COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors“, “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE) (http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf) rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar

Editörler, Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisinde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:

Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarfetme,
Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
Düşünce özgürlüğünü destekleme,
Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucu ile ilişkiler

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alan yazına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
Editörler, yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir Yazar Rehberi yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
Yazarlara; açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile ilişkiler

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Editör kurulu ile ilişkiler

Editörler, Bilimsel Danışma Kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni Bilimsel Danışma Kurulu üyelerine yayın politikaları konusunda ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.



Yazarların Sorumlulukları

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisine aday makale gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri editörler kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere veya bilgilendirilmiş onam alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.

Hakem Sorumlulukları

Öncelikle hakemler sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Yazar(lar)ın kimlik bilgilerine ulaşmamaları gerekmektedir. Yazar(lar)ın kimlik bilgilerine ulaşmaları ya da tahmin etmeleri durumunda değerlendirme sürecini sonlandırmalıdır.
Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
İnceledikleri çalışmaları sadece çalışma yayınlandıktan sonra kullanabilir. Reddedilen bir çalışmaya ilişkin hiçbir bilgi paylaşımı yapılmamalıdır.
Kaynak gösterilmemiş ilişkili çalışmaları belirtmelidir.
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. İftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayıncı Sorumlulukları

Çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu olan kişiler editörlerdir. Karar verici kişilerin editörler olması nedeniyle yayıncı bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
Yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suiistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) ve Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE) (http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bilimsel Bilginin Doğruluğunun Güvence Altına Alınması

Araştırma sonuçlarının raporlanmasında etik: Bilimsel yöntemin temelinde gözlemlerin tekrarlana bilirliği ve doğrulana bilirliği yer alır. Görsel materyallerin üzerinde oynanması dahil olmak üzere, belirli bir sonucun elde edilmesi ya da hipotezlerin desteklenebilmesi için veriler uydurulamaz ve değiştirilemez. Daha arzulanan ve ikna edici bir sonuç elde etmek amacıyla verilerin ya da bulguların bir kısmı göz ardı edilemez.

Yazımda istem dışı bir hata olması halinde, yazar bu hatayı makale yayımlandıktan sonra fark ettiğinde okuyucu kitlesine bu hatayı duyurmak zorundadır. Bunun için hatayı öncelikle editöre ve yayıncıya bildirerek düzeltmenin yayımlanmasını sağlar. Her bir düzeltmenin web ortamında yayımlanması ve okuyucular için erişilebilir olması gerekir.

Verilerin saklanması ve paylaşılması: Araştırma raporunun doğruluğuna ilişkin kuşkular oluştuğunda, yazar verileri editöre sunmak zorundadır. Yazarın verileri sunmaması durumunda, makale daha sonra bir değerlendirme yapılmamak üzere reddedilir. Araştırmacı verileri, uygulama prosedürlerini ve diğer materyalleri araştırmanın yayımlandığı tarihten itibaren en az 5 (beş) yıl saklamak zorundadır. Makale yayımlandıktan sonra, diğer [nitelikli] araştırmacıların araştırma verilerini talep etmeleri halinde verileri paylaşması gerekir. Ancak, verileri diğer araştırmacılarla paylaşmadan önce, olguların/katılımcıların kimliklerinin belirlenmesi ile ilişkilendirilebilecek tüm kodların ve verilerin silinmesi gerekir. Eğer araştırma bir kurum tarafından finanse edilmişse, bu kurumun haklarının korunması ve uygun biçimde atıf yapılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Verileri paylaşmak isteyen araştırmacı ile verilerin sahibi olan araştırmacı arasında; verilerin kullanım amacı, kullanım kapsamı, koşulları ve sınırlılıkları, üçüncü kişilerle paylaşım sınırları ve koşulları gibi hususları içeren yazılı bir anlaşma metninin imzalanması ve kayıt altına alınması gerekir.

Verilerin tekrar ya da parçalara ayrılarak yayımlanması: Verilerin tekrar yayımlanması, aynı verilerden elde edilen bulguların ilk defa yayımlanıyormuş gibi ikinci bir dergide ya da başka bir kaynakta yayımlanmasıdır. Tekrar yayımlama aynı zamanda telif hakları ile ilgili yasal düzenlemelerin ihlali sonucunu doğurur. Çünkü yazar, aynı eser için birden fazla kuruma telif hakkı veremez. Daha önce yayımlanmış bir çalışmanın tamamı ya da kaynak göstererek alıntı yapılabilecek miktarı geçen bir kısmı, ikinci kez ve başka bir kaynakta yayımlanamaz. Daha önce yayımlanmış bir makale ile aynı içerikte ya da önemli ölçüde benzer bir eser yayın için değerlendirilmek üzere sunulamaz. Bildiri olarak sunulmuş, ancak yayımlanmamış makaleler, bildiri olarak sunulduğu dipnotla belirtilerek bir dergide değerlendirilmek üzere sunulabilir. Ancak yayımlanmış bildiriler dergilerde yayımlanmak üzere değerlendirmeye sunulamaz.

Nadiren de olsa, yazarın araştırma sonuçlarının farklı bir okuyucu kitlesi tarafından erişilebilir olmasını istemesi halinde, sonuçların aşağıdaki koşullar sağlanarak yeni bir kaynakta yayımlanması mümkün olabilir:

Tekrar yayımlanan materyalin orijinal metne göre, göreceli olarak kısaltılmış olması.
Bilginin daha önce yayımlandığının açık bir biçimde dipnotla belirtilmesi ve daha önceki yayına tam olarak atıf verilmesi.
Daha önce yayımlanmış olan tablo, grafik ve görsellerin [yeniden basım] olarak metin içinde ve dipnot olarak belirtilmesi.
Orijinal yayının kaynakçada açıkça ve doğru bir şekilde yer alması.

Bir araştırmadan elde edilen verilerin bütünlük içinde sunulması ve parçalara ayrılmaması gerekir. Araştırmayı parçalara bölerek yayımlamak yanıltıcı olabilir. Ancak, büyük ölçekli, uzun dönemli ya da disiplinler arası çalışmaların sonuçlarından birden fazla yayın çıkarılmasının uygun olduğu durumlarda, aynı kaynakta ya da farklı kaynaklarda birden fazla yayın çıkarılabilir. Disiplinler arası çalışmalarda, araştırma bulgularının tek bir kaynakta yayımlanması uygun olmayabilir. Uzun dönemli çalışmalarda ise çalışmanın farklı evrelerinde yapılan analizlerin sonuçları bilimsel bilgiye özgün katkı sağlıyorsa, farklı aşamalardaki analizler ayrı çalışmalar olarak, fakat araştırmanın evresini belirterek yayımlanabilir. Bu durumda, araştırmanın daha önceki evrelerine dayalı olarak yapılan yayınlara atıf yapılması gerekir. Uzun dönemli çalışmalara dayalı olarak yapılan yayınlarda, aynı araştırmanın erken evrelerinde yapılan yayınlarda verilen bilgilerin tekrarlanmaması, okuyucunun bilgilendirilmesi için daha önceki bilgilere atıflarla yönlendirme yapılması gerekir.

Aynı araştırmaya dayalı olarak birden fazla çalışmanın değerlendirmeye sunulması durumunda, bu hususun editöre açıklanması ve editörün ikinci çalışmanın ayrı bir çalışma olarak yayımlanabilme ölçütlerine uygunluğunu değerlendirmesi gerekir.

Aşırma/intihal ve kendinden-aşırma: Yazarlar başkalarına ait bilgi ve düşünceleri kendi düşünceleri olarak yazamazlar. Aynı şekilde, kendilerinin daha önceden yayımlanmış çalışmalarını ya da bu çalışmalardan bir kısmını, atıfta bulunmadan ya da alıntı olarak göstermeden yayımlayamazlar.

Katılımcıların Haklarının ve Çıkarlarının Korunması

Katılımcıların sağladığı bilgilerin gizliliğinin korunması ve güvence altına alınması gerekir. Bu nedenle, araştırma raporunda katılımcıların kimliğinin belirlenmesini sağlayacak bilgiler bulunmamalıdır. Katılımcılardan veri toplanmasında ve verilerin kullanılması için onaylarının alınmasında ast-üst ilişkisinin ya da öğretmen-öğrenci ilişkisinin olması halinde, bu ilişkinin ast konumunda olan kişiyi istenilen bilgileri ve onayı verme konusunda baskı altında bırakmamasına özen gösterilmelidir. Özellikle akademisyenler açısından öğrencilerinin “doğal denek” olarak görülmesi, araştırmada ciddi bir yanlılık oluşturabileceği gibi öğrencilerin kendi iradeleri ile bilgi sağlama ya da sağlamama konusunda haklarının ihlali sonucunu da doğurabilir.

Araştırmanın konusu bir hizmetin ya da ürünün değerlendirilmesi ise araştırmacının ilgili kurum ile bir ticari ilişkisinin olmaması ya da herhangi bir şekilde bir çıkar çatışmasının olmaması gerekir. Araştırmacının çıkar çatışması olarak değerlendirilebilecek bir ilişkisinin olması halinde, araştırma sürecinde objektifliği etkileyecek bir çıkar çatışması söz konusu olmasa bile, bu ilişkinin bir sınırlılık olarak ifade edilmesi gerekir.

Fikri Ürün Haklarının Korunması

Yazarlık, bir çalışmaya önemli ölçüde bir katkı sağlamak ve yayımlanan çalışma için sorumluluğu kabul etmek ile kazanılan bir haktır. Önemli ölçüde katkı sağlamak; problemin ya da hipotezin formüle edilmesi, deneysel desenin ya da uygulama prosedürlerinin yapılandırılması, istatistiksel analizlerin yapılması, sonuçların yorumlanması, çalışmanın bir kısmının yazımı anlamına gelir. Önemli ölçüde katkı sağlayanlar yazar olarak listelenir. Ancak, yazar olarak listelenemeyecek düzeyde diğer katkıları sağlayanların adının ve katkılarının dipnotlarla belirtilmesi gerekir. Yazarlık hakkı sağlamayan, ancak belirtilmesi gereken diğer katkılar; veri toplama aracının oluşturulmasında destek sağlamak, veri analizi teknikleri konusunda önerilerde bulunmak, veri toplamak ya da veri girişi yapmak, katılımcıların bulunmasını sağlamak, rutin gözlemler yapmak gibi iş ve işlemleri içerir.

Yazarların adının listelenmesinde genel olarak her bir yazarın katkısı dikkate alınarak, en çok katkı sağlayan yazardan başlayarak yazar adları sıralanır. Yazarların katkılarının eşit olması halinde, bu husus açıkça belirtilerek alfabetik olarak sıralama yapılabilir. Kurumsal ya da mesleki unvan ve statüler yazarların adının sıralanmasında dikkate alınmaz.

Fikir ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin 5846 sayılı Kanunun (ve bu Kanunu değiştiren 4630 sayılı Kanun) 35. maddesine göre alıntı ve atıf yapılmalıdır. 4630 sayılı Kanuna göre alıntı veya atıf yapılmasının yasal çerçevesi şu şekilde tanımlanmıştır:

“Madde 35 – Bir eserden aşağıdaki hallerde iktibas yapılması caizdir:

Alenileşmiş bir eserin bazı cümle ve fıkralarının müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması;
Yayımlanmış bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden parçalarının müstakil bir musiki eserine alınması;
Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ve yayımlanmış diğer eserlerin, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla bir ilim eserine konulması;
Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ilmi konferans veya derslerde, konuyu aydınlatmak için projeksiyon ve buna benzer vasıtalarla gösterilmesi.

İktibasın belli olacak şekilde yapılması lazımdır. İlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir.”

Bu maddede belirtilen alıntı ve atıf sınırlarının dışına çıkılması, bu maddenin ihlali suç teşkil edip, bu suçun işlenmesi halinde uygulanacak cezalar yine 4630 sayılı Kanunun 71. maddesi ile düzenlenmiştir:

“Madde 71 -(Değişik madde: 01/11/1983 -2936/11. madde.; Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./138. madde)

Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek:

Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayan, ticari amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
Başkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilin dağıtmak veya yayımlamak suretiyle işlenmesi halinde, hapis cezasının üst sınırı beş yıl olup, adli para cezasına hükmolunamaz.
Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.
Hak sahibi kişilerin izni olmaksızın, alenileşmemiş bir eserin muhtevası hakkında kamuya açıklamada bulunan kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı, tanınmış bir başkasının adını kullanarak çoğaltan, dağıtan, yayan veya yayımlayan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.

Bu Kanunun ek 4’üncü maddesinin birinci fıkrasında bahsi geçen fiilleri yetkisiz olarak işleyenler ile bu Kanunda tanınmış hakları ihlal etmeye devam eden bilgi içerik sağlayıcılar hakkında, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Hukuka aykırı olarak üretilmiş, işlenmiş, çoğaltılmış, dağıtılmış veya yayımlanmış bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı satışa arz eden, satan veya satın alan kişi, kovuşturma evresinden önce bunları kimden temin ettiğini bildirerek yakalanmalarını sağladığı takdirde, hakkında verilecek cezadan indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten de vazgeçilebilir.”yazım kuralları

Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, tamamen ücretsiz yayın sunar. Sayfa ücreti, makale işleme ücreti veya başka bir ücret uygulanmaz. Dergi bağış kabul etmemektedir.